ABSTRACT

Το παρόν άρθρο επιχειρεί να αναδείξει το διεθνικό πλαίσιο λογοκρισίας κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου μέσω δύο περιπτώσεων μελέτης: την προσπάθεια του ελληνικού κράτους να λογοκρίνει στη Γερμανία την κινηματογραφική ταινία Die Frau mit den Millionen (Willi Wolff, 1923) και τη θεατρική οπερέτα Der Fürstder Berge (1932), επικαλούμενο την προσβολή της ελληνικής εθνικής αξιοπρέπειας. Δεδομένου ότι αμφότερες οι πλευρές πλήττονται και στοιχειώνονται από ιστορικές προκαταλήψεις, οι οποίες αναπαράγονται, στη συγκεκριμένη περίπτωση, αβίαστα είτε μέσω της Τέχνης, όσον αφορά τη γερμανική πλευρά, είτε μέσω της αντίδρασης των Ελλήνων πρέσβεων στο Βερολίνο, η ανάμειξη της ελληνικής κυβέρνησης προς υπεράσπιση της εθνικής αξιοπρέπειας, ακόμη και με τη χρήση λογοκρισίας, αποτελεί μία ιδιόρρυθμη διαδικασία, ενταχθείσα στον μεσοπολεμικό ιστορικό χρόνο. Οι δύο περιπτώσεις μελέτης προσφέρουν την ευκαιρία να εντοπίσουμε στιγμιότυπα ενός ετεροαναφορικού, στερεοτυπικού λόγου, που επιβεβαίωνε τις ουσιοκρατικές βεβαιότητες και την ηθικοποιητική φυλετική σκέψη της εποχής. Λαμβάνοντας υπόψη την αντίδραση της ελληνικής πλευράς, καθώς, όμως, και το γερμανικό Diskours, αντληθέν από τα δύο έργα, το άρθρο επιδιώκει να στοιχειοθετήσει τη συμβολή της λογοκρισίας στην αντιμετώπιση του στερεοτυπικού λόγου κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου.

Keywords: διυποκειμενικότητα, ελληνογερμανικές διασταυρώσεις, λογοκρισία, μεσοπόλεμος, στερεοτυπικό diskurs