Στο 56ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου απένειμε το καθιερωμένο, ετήσιο βραβείο της στη δεύτερη ταινία του Αλέξη Αλεξίου με τίτλο Τετάρτη 04:45. Λίγο πριν την κυκλοφορία της ταινίας σε DVD και Blu-ray που έχει προγραμματιστεί για τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου, o σκηνοθέτης συνομιλεί με τη Μαρία Χάλκου για ένα προσωπικό σινεμά είδους και για την οικουμενικότητα της δυστοπίας στην παρούσα χρονική συνθήκη, για τα αστικά και τα εσωτικά τοπία (για να δανειστούμε τα λόγια του Αργύρη Χιόνη), για το χρονικό του προαναγγελθέντος θανάτου του ελληνικού μοντερνισμού και, εν τέλει, για τη σύγκλιση αισθητικής και ηθικής μέσα και πέρα από τον κινηματογράφο.
Μαρία Χάλκου: Αλέξη, σε μια εποχή που το ελληνικό art-house συγκεντρώνει το διεθνές ενδιαφέρον, με την Τετάρτη 04:45 επιλέγεις να ασχοληθείς με μια ταινία «είδους» και μάλιστα με ένα νεο-νουάρ. Γιατί «είδος» και γιατί νουάρ;
Αλέξης Αλεξίου: Αγαπώ το σινεμά «είδους». Το είδος σού προσφέρει έναν χάρτη, ένα blueprint για να στήσεις μια ιστορία. Με ενδιαφέρει η καθαρότητα της φόρμας του, η δυναμική που κρύβει στα αφηγηματικά μοτίβα και στις δοκιμασμένες συμβάσεις του, αλλά και η «ειλικρίνεια» των προθέσεών του. Ένας αγνός θεατής-παιδί που μεγαλώνει μέσα από τις κινηματογραφικές εικόνες δεν αντιλαμβάνεται το σινεμά τόσο ως «τέχνη», αλλά ως εμπειρία με συγκεκριμένα συγκινησιακά χαρακτηριστικά: γέλιο, φόβος, αγωνία, κ.λπ. Τα κινηματογραφικά είδη, ιδανικά, στοχεύουν ακριβώς εκεί, στην καθαρότητα της εμπειρίας, στα πρωταρχικά αυτά «παιδικά» συναισθήματα. Γιατί νουάρ; Η γέννηση της γκανγκστερικής ταινίας γίνεται στα τέλη της δεκαετίας του ’20, μέσα στην οικονομική κρίση. Η κρίση είναι ένα προσδιοριστικό στοιχείο του είδους, όπως ο υπόκοσμος, η πόλη, η άνοδος και η πτώση του ήρωα – στοιχεία εντέλει ταιριαστά με τη φαντασιακή άνοδο και την πολύ κυριολεκτική πτώση μιας χώρας. ... More
Εδώ και κάποιες βδομάδες, όσοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, και φυσικά όσοι αγαπούν την κινηματογραφική αλλά και εν γένει μηντιακή κουλτούρα, σίγουρα συνάντησαν στις διαδρομές τους τα πρωτότυπα προωθητικά βίντεο και teaser της ταινίας Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά (Ελίνα Ψύκου, 2013) που από τις 23 Ιανουαρίου προβάλλεται στις αίθουσες. Θα έλεγα μάλιστα ότι η μελέτη του συνολικού αυτού υλικού θα μπορούσε να αποτελέσει ακόμα ένα στοιχείο στον προσδιορισμό αυτού που ονομάζεται «ελληνικό νέο κύμα» ή «παράξενο κύμα».
Η κριτική εξέταση των προωθητικών ενεργειών και εν γένει της επικοινωνιακής στρατηγικής μιας ταινίας αποτελεί ένα ακόμα πεδίο για τον ερευνητή των κινηματογραφικών, επικοινωνιακών και πολιτισμικών σπουδών που είναι σχετικά παραμελημένο στην Ελλάδα. Μια τέτοιου είδους έρευνα θα μπορούσε να συνεισφέρει στην κριτική ανάλυση του αισθητικού και θεματικού σύμπαντος που φτιάχνει μια ταινία, στην κατανόηση μιας ταινίας ως πολιτισμικού και οικονομικού φαινομένου, αλλά ακόμα και στην περιοδολόγηση και ιστοριογραφία του ελληνικού κινηματογράφου. ... Περισσότερα
(Σημ. Επιμ.: Το ακόλουθο κείμενο είναι η ομιλία που ο σκηνοθέτης Ηλίας Δημητρίου εκφώνησε στο πλαίσιο εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2013 στο Μέγαρο Μουσικής, όπου σκηνοθέτες της νεότερης γενιάς προσκλήθηκαν να μιλήσουν για μια ταινία συναδέλφου τους)
Πρώτα απ’ όλα θέλω να ευχαριστήσω τους διοργανωτές αυτής της εκδήλωσης. Όμως, η αλήθεια είναι πως με παραξένεψε πολύ αυτή η πρόσκληση. Η πρώτη μου αντίδραση ήταν πως ΔΕΝ είναι η δουλειά μου να μιλώ για τις ταινίες άλλων συναδέλφων… Φυσικά και μιλάμε για τις ταινίες! Τις κρίνουμε αυστηρά, με αιχμηρά, πολλές φορές, σχόλια, κι άλλοτε τις θαυμάζουμε, αλλά πάντα μεταξύ μας. Αυτό που κάνουμε πολύ συχνά είναι να μιλάμε για τη δική μας ταινία σε φεστιβάλ, σε συνεντεύξεις στα μέσα ενημέρωσης και άλλες εκδηλώσεις. Το να μιλήσεις όμως για την ταινία κάποιου άλλου αποδείχτηκε, για μένα τουλάχιστον, πολύ δύσκολο. Τι πρέπει να πω; Πώς να την παρουσιάσω; Ποια ταινία να διαλέξω για να μιλήσω; Και πρέπει να πω πως δυσκολεύτηκα ΠΟΛΥ να διαλέξω…
Ευτυχώς ή δυστυχώς μου έβαλαν τους όρους: να είναι μια ταινία ΜΕΤΑ τον Κυνόδοντα. Λέω δυστυχώς γιατί πολλές υπέροχες ταινίες γυρίστηκαν ΠΡΙΝ τον Κυνόδοντα. Και ίσως να είναι πολύ καλύτερες από αυτές που γυρίστηκαν μετά. Δεν ξέρω, επίσης – αν και είμαι κι εγώ ένας από τους θαυμαστές του Κυνόδοντα – αν αυτή η ταινία πρέπει να αποτελέσει τέτοιο σταθμό ώστε να μιλάμε για προ Κυνόδοντα και μετά Κυνόδοντα εποχή. Ας
είναι όμως…
... More