(Writer’s note: The following piece is a paper presented in December 2004 at the conference L’Odyssée du Cinéma organised by the Centre Culturel Hellénique and L’Université de la Sorbonne Nouvelle in Paris. It attempted to examine the usefulness and challenges presented by Anglo-American film theory for the study of Greek cinema. In the ten years that followed, developments both in the production of Greek films and in academic scholarship have rendered several of the points raised below problematic or even irrelevant. Other points nevertheless remain pertinent and the paper – presented in its original form with no alterations or revisions – might offer some insights in the dynamic developments in the field of Greek film studies over the last ten years).
This paper is very much motivated by personal experience. My institutional position at the University of Glasgow involves a close and continuous engagement with Anglo-American film: that is what I teach and that is what I write about; my on-going interest in Greek cinema is very much marginal – my publications on Greek cinema are minimal and I do not teach Greek cinema at any point. This is admittedly a frustrating state of affairs necessitated by institutional politics, canonical hegemonies but also by the difficult interface between Anglo-American film theory as a theoretical framework and Greek cinema as an object of study. This paper will attempt to move beyond difficulties and frustration and propose some of the ways in which the two can exist in a more creative and harmonious way. ... More
(Σημ. Επιμ: Το κείμενο που ακολουθεί έχει ιστορική αξία και είναι αναδημοσίευση της επιστολής διαμαρτυρίας του σκηνοθέτη Δήμου Θέου προς την απογευματινή εφημερίδα της ΕΔΑ Δημοκρατική Αλλαγή στις 3 Απριλίου 1967. Η επιστολή περιγράφει τους μηχανισμούς της λογοκρισίας που στην προδικτατορική εποχή παρεμπόδισαν την προβολή του ντοκιμαντέρ 100 ώρες του Μάη, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1964 και είχε ως θέμα τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Ο Θέος αποκαλύπτει πως η ταινία, αν και την εποχή της διακυβέρνησης της Ένωσης Κέντρου είχε λάβει επίσημη άδεια προβολής, βρέθηκε αντιμέτωπη με την ανυπόστατη φήμη ότι ήταν «απαγορευμένη από τον εισαγγελέα». Οι δημιουργοί της ενεπλάκησαν σε μια αδιέξοδη περιπέτεια απόδειξης ότι η ταινία δεν είχε απαγορευτεί. Έρευνα: Μαρία Χάλκου)
ΜΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΤΟΥ Δ. ΘΕΟΥ – ΨΕΥΔΗ ΕΓΓΡΑΦΑ ΜΕ ΑΝΥΠΑΡΚΤΕΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ – ΔΙΑΤΑΓΕΣ ΕΡΗΜΗΝ ΤΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΣ – ΑΥΘΑΙΡΕΤΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΠΤΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΑΝΩΤΕΡΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ – ΟΙ ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΟΥΝ ΜΕ ΤΡΟΠΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟΝ
Δημοσιεύουμε παρακάτω μια απίστευτη καταγγελία του ντοκιμαντερίστα Δήμου Θέου, ο οποίος το 1964 είχε γυρίσει μια ταινία μικρού μήκους, με θέμα τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Η προβολή της ταινίας απαγορεύτηκε κατά μυστηριώδη τρόπο και οι περιπέτειες του σκηνοθέτη θυμίζουν την τραγική αναμονή του ήρωα του Κάφκα στον «Πύργο». Με διαταγές που εκδίδονται ερήμην του εισαγγελέως, με αυθαίρετες και ύποπτες αποφάσεις (1) ανωτέρων υπαλλήλων, με ψευδή έγγραφα και ιησουίτικη υποκρισία, οι μανδαρίνοι του υπουργείου κατόρθωσαν επί τρία χρόνια να απομακρύνουν την ταινία από τις κινηματογραφικές αίθουσες, δηλαδή να αποκρύψουν απ’ το λαό ένα συνταρακτικό ντοκουμέντο. Οι αρμόδιοι καλούνται να απαντήσουν στις καταγγελίες του κ. Θέου και να εξηγήσουν την αήθη συμπεριφορά τους σ’ έναν νέο κινηματογραφιστή. ... Περισσότερα
There are many ways that an individual can experience a film festival. The following lines document my experience from the 37th Göteborg International Film Festival (24 January – 3 February 2014) as a new follower and new resident of the city. Instead of an exhaustive report on the participants, the awards and the surrounding activities, I chose to focus on some aspects of the event that I found particularly interesting during my first encounter with the largest film festival in Scandinavia. These include the festival as a forum for the discussion of contemporary socio-political issues; the festival as an occasion for a creative dialogue between practitioners and academics; and last, but not least, the festival as an accommodator for the discussion of problems and developments taking place in other media, such as television. Some highlights of the festival, as well as a brief comment on the presence and the reception of Greek films, conclude this report.
Before going into more details regarding the themes mentioned above, I would like to refer you to the welcoming message on behalf of the festival's artistic director, Marit Kapla, included in the event's accompanying publication. In her preface to the Programme, Kapla describes the experience of films as "moments of rediscovery"; instances when the individual finds the time for concentration and contemplation and manages to escape the plethora of information provided thanks to digital communication and technologies. Within this context, films are described as spaces in time where the human mind temporarily blocks out the fatigue caused by the continuous flow of information and images, and becomes re-sensitized to the visual stimuli and experiences by means of the cinematic form. ... More